Piano recital Anna Ciborowska op Grotrian Steinweg

We zijn uitgenodigd bij Muziekschool Nicodemus aan de Goswin de Stassartstraat 56 te Mechelen.

Concert organisators Harry Viaene en Nicolaï Van de Bogaert presenteren een uniek Piano Recital van de Poolse pianiste Anna Ciborowska met 19e eeuwse romantische pianomuziek gebracht op een prachtige Th. Steinwegpiano uit 1882.

Onze oren werden met veel muzikale liefde verwend, de tijd houdt halt, Anna Ciborowska & de Grotrian Steinweg piano worden wakker..

Het piano kamerconcert gebracht door “Anna Ciborowska” getuigt van de vrouwelijke conditie in de praktijk, van het componeren van muziek en het meesterlijk bespelen van de piano, die blijvend wordt gekenmerkt door sociale en educatieve barrières, die een paar vrouwen door de geschiedenis heen toch hebben weten te overwinnen door middel van uitzonderlijke kansen en omstandigheden.

Componerende vrouwen door de eeuwen heen

Zelden heeft een vrouw zich in de kunst van het componeren kunnen meten met genieën als Bach, Beethoven, Mozart, Stravinsky… Vanzelfsprekend zijn er tal van vrouwelijke componisten die fantastische muziek hebben gecomponeerd en nog componeren. De beschermheilige van de muziek is een vrouw, Cecilia (200 n Chr – 230 n Chr.)

Vroeger werkten de vrouwen zelden buitenshuis maar hadden wel hun huiselijke verplichtingen. De opvoeding en de verdere ontwikkeling van de kinderen was een opdracht voor de moeder. In bepaalde kringen hoorde het bij een goede opvoeding dat men een piano in de huiskamer had staan.

De piano was een soort statussymbool en speelde een grote rol in het maatschappelijke leven. Men speelde, improviseerde en componeerde. Vaak waren het korte klavierstukjes.

Maar enkele vrouwen koesterden grotere ambities, zoals we op het programma van vandaag aantreffen, met name verschillende werken van Maria Szymanowska gebracht op fenomenale wijze door Anna Ciborowska.

Maria Szymanowska

(Warschau, 14 december, 1789 – Sint-Petersburg, 25 juli, 1831)

De Poolse Maria Szymanowska, tijdgenoot van Beethoven en Schubert, was één van de eerste grote concertpianisten. Ze maakte haar debuut in 1810 in Warschau. Hetzelfde jaar huwde ze Josef Szymanowski, een rijke landheer. Haar talrijke concerten veroorzaakten tien jaar later echter een scheiding.

In 1823 trok ze voor drie jaar op concerttournee en oogstte succes in diverse steden als Warschau, Leipzig, Berlijn, Parijs en Londen. In Oostenrijk werd ze bevriend met Goethe die haar het gedicht Aussöhnung opdroeg. In Duitsland ontmoette ze de familie Menselssohn en Friedrich Kalkbrenner, de latere leraar van Chopin.

Door haar vele optredens en door het geven van pianolessen kon ze voor zichzelf en haar drie kinderen zorgen. In 1828 vestigde ze zich in Sint-Petersburg. Daar opende ze een salon waar vele Russische kunstenaars en aristocraten elkaar ontmoetten. Concertreizen vielen weg maar optredens in haar eigen salon en in aristocratische huizen bleven behouden.

Erg gewaardeerd was haar briljant spel en nieuw was het van buiten spelen voor het publiek. Hoewel vrouwelijke componisten in die tijd onvoldoende aandacht kregen werden haar composities onmiddellijk gepubliceerd onder meer bij Breitkopf & Härtel in Leipzig, in Parijs en in Rusland. Ze componeerde meer dan honderd werken waarvan de meeste miniatuurtjes voor piano.

Anna Ciborowska

Deze betoverende sympathieke pianiste is iemand die graag afwijkt van platgetreden paden. Hoewel haar concert-repertoire talrijke klassiekers uit de pianoliteratuur omvat, vallen haar opnames op doordat ze vaak zijn samengesteld uit werken die zelden worden uitgevoerd.

Op de vroegere plaats van danszaal Scala aanhoren we de muzikale pianohemel waar romantische stukken stralen van pure hoogstaande composities. Anna heeft in België nauw samengewerkt met de Franstalige componist en schrijver Gaston Compère, die veel van zijn werken aan haar heeft opgedragen.

Zijn ‘Poldersuite’ werd gebruikt als soundtrack voor een film geproduceerd door Arte en de RTBF. In de archieven van de RTBF zijn ook opnames te vinden met het Julius Zarembski Quintet, waarvan Anna op de Steinweg Les Roses et les épines op.13, Andante con moto & presto con fuoco van Jules Zarembski brengt.

Haar CD ‘Maria Szymanowska’ : Piano Works is een eerbetoon aan de Poolse vrouwelijke componiste uit de vroege Romantiek. Veel van de stukken zijn zelfs opgenomen als première.

Anna Ciborowska zet haar missie om vrouwelijke componisten te promoten voort als leidster van het Europees project : ‘Musique est une femme’.

De pianiste treedt niet allen op als soliste, maar vormt ook het Exprezz Duo met saxofonist Cezariusz Gadzina. Samen hebben ze opgetreden in de Bruno Walte Hall in het Lincoln Center in New York, het Kennedy Center in Washington D.C., Rome, Berlijn, Brussel, Parijs, Warschau, Zuid-Korea, Japan n verschillende Afrikaanse landen.

De artistieke reis van Anna Ciborowska is een getuigenis van haar nieuwsgierigheid, creativiteit en toewijding aan het verkennen van diverse muzikale landschappen.

Het Piano-Recital van talentvolle musici Anna Ciborowska

Musicoloog & pianostemmer Harry Viaene treedt op als onze gastheer, van verwelkoming tot slot brengt hij ons doorheen het piano-repertoire van Anna. Zijn genen zijn doordrenkt van geluid en muziek, hij is bevlogen in zijn toespraak en zijn humor is aanstekelijk ..

Reeds bij de eerste pianoklanken merken we hoe ontzeglijk mooi dit klinkt, hoe erover ons een gouden rust valt die elke vorm van stress uit ons leven haalt. Een aandachtige stilte daalt neer over het muzieklokaal, we zitten verbaasd & verstild te genieten van romantische passages die het zaaltje vullen met schoonheid.

De eerste Nocturne in Bb Major van Maria Szymanowska doet haar intrede, de lokroep van de romantiek is aan de orde. Uitnodigende klanken vervolgen, ze brengen de aanwezigen in bekoring, het maakt van onze dag een speciale belevenis.

Ik geniet in het bijzonder van de finesse en de vingervlugheid van Anna’s haar bespelende pianohanden, de concentratie waarover ze beschikt in telkens weer een adembenemend en magnifieke uitvoering zijn stuk voor stuk intrigerende piano composities. Ze opent een apart plekje in het hart van onze muzikale leefwereld.

Het programma

Maria Szymanowska -Nocturne in Bb Major, Prelude no.18 in E Major, Dance Polonaise in B Major, Jules Zarembski – Les Roses et les épines op.13 Andante con motto-Presto con fuco.

Na de pauze in het tweede gedeelte luisterden we naar :

Maria Szymanowska – Prelude no.3 in D Major, Clara Wieck-Schumann Scherzo No.2 in c minor Op.14, Palmyre Buyst Nocturne in F minor en Maria Szymanowska – Fantasie in F Major.

Muziekkenners & critici prijzen voluit haar virtuositeit, de muzikale vakbekwaamheid, de passie en de dramatiek in de uitvoeringen van Anna Ciborowska haar muziekstukken. Met haar wereldwijde optredens maakte ze naam en faam met de piano als haar geesteskind. Zij laat haar piano zingen en dansen tegelijker tijd, door meestal onuitgegeven vrouwelijke composities te brengen.

Ze promoot de muziek gecomponeerd door vrouwen, net zoals in haar Europees project : “Musique est une femme” Haar samenwerking in België met hedendaags componist en gerespecteerd auteur Gaston Compère ging niet onopgemerkt voorbij. Haar repertoire bevat veel werken die voor het eerst zijn opgenomen.

Grotrian Steinweg

Harry Viaene vertelt ons :

Het piano- en vleugelmerk Grotrian Steinweg heeft een rijke historie die al in 1835 begon met de oprichting van een kleinschalig pianobedrijf door Heinrich Steinweg, die in 1850 naar Amerika vertrok waar hij later uitgroeide tot Steinway & Sons, tot op de dag van vandaag een van de grootste piano- en vleugel fabrikanten van Amerika.

Zoon Theodoor zette het bedrijf in het Duitse Braunschweig verder en nam bevriende pianobouwer Friedrich Grotrian op in het bedrijf, het ontstaan van de naam Grotrian Steinweg. Het bedrijf is generaties lang van vader op zoon doorgegeven.

Ook vandaag nog staat Grotrian Steinweg met twee benen in de piano- en vleugelmarkt met een jaarproductie van 400 instrumenten en diverse zeer gewaardeerde innovaties op hun naam zoals het sterrast aan de achterkant van een piano.

Restauratie Steinweg piano (1882)

Deze piano van 140 jaar oud was sinds de jaren 1920 in handen van dezelfde Brusselse familie. Hij belandde er via een zekere Julie Jans, een getalenteerde pianiste die in het begin van de vorige eeuw ook geregeld concerten gaf. Nadien gaf ze vooral les, volgens de overlevering zelfs aan een jonge koning Boudewijn, mogelijk leerde hij er zelfs op spelen, maar dat valt moeilijk te bewijzen. Het gaat wel om hetzelfde model waar Clara Schuman ooit nog op speelde.

Zowat anderhalf jaar geleden wist pianostemmer Harry Viaene dit unieke instrument op de kop te tikken en na een grondige revisie, die hij samen met vriend en tevens restaurateur Christiaan Wouters uitvoerde, is nu de tijd klaar om bespeeld te worden. De klanken die we te horen kregen zijn adembenemend ..

Het was een titanenwerk voor de restaurateurs die ongeveer 220 snaren vervangen hebben en allemaal opnieuw gestemd, maar afgelopen zomer kwam er terug goede klank uit. Tijdens de restauratie is men erin geslaagd om de authentieke klank en de ziel van de piano te behouden.

Dit piano kamerconcert was een unieke kans om dit bijzondere instrument te bewonderen en te beluisteren. Samen met alle aanwezigen waren we erg onder de indruk, de gezellige babbel achteraf bij een glaasje en een hapje brachten nog veel duidelijkheid aan het licht.

Met open armen, vriendelijke conversaties, nieuwe kennismakingen stelden we vast dat de liefde voor muziek bij Muziekschool Nicodemus diep in het hart gedragen wordt.

Geniet mee van onze reportage & sfeerbeelden van het prachtig concert op de gereviseerde Grotrian-Theodoor Steinweg uit 1882 gebracht door de Poolse openhartige Anna Ciborowska.

Organisator artistiek directeur Nicolaï Van de Bogaert is een gelukkig en dankbaar man, net zoals zijn vriend Harry Viaene die zijn glimlach en enthousiasme niet kan verstoppen.

Borrelend & Bruisend Oud & Nieuw Mechelen II dankt Griselda Symons voor de steun en hulp ter plaatse, dank aan musicoloog Harry Viaene, die het geduld opbracht om maandenlang de herstelling uit te voeren van de Th.Steinweg pianovleugel met zijn kompaan restaurateur Christiaan Wouters, eveneens dank voor zijn opwekkende toespraken, dank aan Nicolaï Van de Bogaert voor zijn gastvrije ontvangst in Muziekschool Nicodemus.